Ik heb ateliers opgezet en gerund tijdens de zomervakanties in Frankrijk. Twee verschillende ateliers op verschillende campings waar (vooral Nederlandse) campinggasten workshops volgden. Omdat ik vooral grafiekworkshops organiseer heb ik het grafiekatelier genoemd: Grafiekatelier Moulin de Piot (2006-2011) en Grafiekatelier Congo Le Mialaret (2012-2018). Grafiek is het maken van kunst met drukinkt, papier en een drukpers. In deze ateliers zijn echter ook workshops fotografie, animatiefilm, computeren/electronica, tekenen (tekenwandeling) en cyanotypie gegeven, dus het is niet beperkt gebleven tot linosnede, foamdruk, monotype, droge naald en etsen.
Wat heb je nodig
een ruimte die niet nodig is in de tijd dat het atelier in gebruik is. Groot genoeg om het maximum aantal deelnemers te laten zitten en lopen. Bij linodrukken moet je eerst rustig tekenen en gutsen, maar bij het drukken is iedereeen aan het lopen. Voor het drukken in het grafiekatelier moet er genoeg ruimte zijn voor inkuitroltafels en de drukpers. Daar wil je ook graag omheen kunnen lopen.Is de ruimte afsluitbaar?
-
licht, zowel van buiten als van verlichting. Zijn er genoeg stopcontacten?
- water aan- en afvoer. Grafiek vereist een ruime schoonmaakplek. Een keukenaanrecht breed, dus. Warm water is wel handig maar in de zomer niet per sé nodig. Een waterkoker in de werkplaats is handig
-
tafels en krukjes/stoelen/bankjes. Aan tafels moet worden getekend, geknipt, gegutst, geschuurd, gepolijst en inkt worden uitgerold. Tafels moeten dan ook stevig genoeg zijn. Er valt te denken aan 'schone' en 'vuile' tafels. Smerige klusjes doe je op de vuile tafels en bijvoorbeeld tekenen op de schone. Soms loopt dat door elkaar omdat je wellicht ruimte tekort komt. Ik neem altijd een stapel oude kranten mee om tafels te bedekken. Een tafelzeil of een rol stukadoorskarton zijn erg handig
-
kasten. Ikea heeft bijvoorbeeld snel op te zetten en af te breken stellingkasten voor de materialen en gereedschappen. Ook hier is onderscheid te maken tussen 'vieze' en 'schone' opslag. Een papiervoorraad wil je niet in de buurt van nattigheid hebben. Gevaarlijke stoffen horen niet makkelijk bereikbaar te zijn, dus die moeten een veilig plaatsje krijgen. Ga er vanuit dat de deelnemers zelf hun spullen kunnen pakken, dus goed zichtbaar, eventueel al kant en klaar. Alle losse materialen en gereedschappen zoveel mogelijk in bakjes doen. Potlodenbakje, scharenbakje, gummenbakje, passerbakje, linialenbakje, et cetera. - voor de schoonmaak: bezem, veger en blik, vuilnisbakken, schoonmaakmiddelen, sponzen, dweil en veel papier op rol. Grote rol papier op een standaard bij de drukpers, kleine rollen op allerlei plekken in het atelier voor de kleine schoonmaakklusjes.
waslijnen, of een andere manier om de gemaakte werken te kunnen ophangen. Eenmaal aan het drukken kan de productie snel oplopen, dus denk niet dat je overdrijft met het aantal meters. De 40 meter ophangmogelijkheden in het laatste atelier werd soms helemaal benut. Bij drukwerk waar oliegedragen inkten worden gebruikt moet het werk zeker een nachtje drogen
- koffie, thee, limonade en koekjes. En een verbanddoos
Het is handig als de spullen van een zomeratelier kunnen blijven staan tot de volgende zomer. In één van de ateliers moest ik echter de meeste spullen elke keer weer van en naar Nederland vervoeren. In het andere atelier kon alles blijven staan omdat de ruimte alleen voor het grafiekatelier was bestemd. Dat heeft ook een nadeel. Toen ik het 'permanente' atelier ging verlaten moest ik wel erg veel weggooien en mee terugnemen. Ik had veel te veel spullen verzameld.
Als je elke keer alle spullen moet meenemen naar het atelier kan het gebeuren dat je iets vergeet. Ik zat eindelijk midden in Frankrijk en kwam er snel achter dat ik de inktrollers was vergeten: een ramp voor een grafiekatelier. In de buurt waren die niet te koop en bestellen was erg lastig omdat ook leveranciers in de zomer op vakantie gaan. Toch een leverancier gevonden (dank, Polymetaal) en na een week konden de deelnemers inkt uitrollen. Tot die tijd hebben de grafici de inkt met geïmproviseerde inkttampons op de drukvormen gestempeld en tja, dat had eigenlijk ook wel zijn charme.
Neem ook genoeg materiaal mee, eenmaal aan de slag kun je niet meer snel iets kopen. Voor het grafiekatelier is dat drukpapier, inkt, en materialen voor de drukvorm (foam. linoleum, zink, plastic vellen).