Grafiek – drukken met inkt op papier

creatieve workshops en cursussen voor iedereen vanaf 5 jaar

[Grafische technieken/Grafiek]

  • vanaf 5 jaar: foamdruk, stempelen, monotype
  • vanaf 8 jaar: foamdruk, stempelen, monotype, linosnede, droge naald, sjablonen
  • vanaf 11 jaar: foamdruk, stempelen, monotype, linosnede, droge naald, sjablonen, etsen, lithografie, (zeefdruk)

Grafiek?

Grafiek is een vorm van beeldende kunst, zoals bijvoorbeeld schilderen, tekenen, beeldhouwen en fotografie. Om tot een kunstwerk te komen gebruik je bij grafiek een drukpers. Niet een waar je honderduizend stuks per uur mee drukt, maar eenvoudige handbediende, soms antieke, persen.

Het nut

Het mooie van grafiek is dat je meerdere exemplaren kunt afdrukken (een oplage) en dat de techniek heel eigen resultaten oplevert die met schilderen of tekenen niet te realiseren zijn.

Kunst en vormgeving

Bekende kunstenaars die met grafiek zijn bezig geweest zijn onder andere Rembrandt en Picasso, maar bijna alle kunstenaars hebben wel eens grafiek gemaakt. Heel veel niet-professionele kunstenaars zijn bezig met het maken van prenten, van heel kunstzinnige dingen tot bijzondere uitnodigingen of kerstkaarten.

Drukinkt

Over het algemeen wordt er in het onderwijs gebruik gemaakt van inkten op waterbasis. Dat is makkelijk schoon te maken en veilig. Toch is het interessant om te kijken of er echte drukinkten kunnen worden gebruikt, op basis van olie en harsen. Dat schoonmaken is wat lastiger maar de resultaten zijn veel mooier.

Technieken

  • Linosnede wordt gemaakt door linoleum te bewerken met gutsjes en de drukvorm af te drukken op de plaatpers. Linosnede leent zich erg goed voor meerkleurendrukken.
  • Foamdruk is, net als linosnede, een hoogdruktechniek. Foam is makkelijk te knippen en op karton te plakken, in te inkten en af te drukken. Omdat de techniek makkelijker en sneller is dan linosnede kun je in een korte tijd meerkleurendrukken maken en/of daarmee experimenteren. Het materiaal leent er zich ook goed voor om stempels te maken.
  • Etsen is een druktechniek waarbij het beeld bestaat uit door chemie veroorzaakte krassen in de drukvorm. Door de plaat met inkt in te wrijven, de overtollige inkt weg te poetsen en de plaat (en papier) met hoge druk door de pers te halen wordt de afbeelding gedrukt. Door dat te herhalen kun je een oplage maken.
  • In plaats van etsen is de techniek Droge Naald een stuk makkelijker: als je in een plaatje plastic een tekening krast kun je de lijnen vullen met drukinkt, net als bij het etsen. Omdat het plaatje doorzichtig is kun je makkelijk iets overtekenen.
  • Zeefdruk wordt nog niet aangeboden. Als er belangstelling voor is hoor ik het graag.
  • Lithografie: op aluminiumfolie wordt een tekening gemaakt met vet materiaal. De folie wordt voorzichtig ingesponsd met een lichte fosforzuuroplossing (cola) of een gom. De vette tekening wordt met oplosmiddel verwijderd en de folie wordt met water vochtig gemaakt. Rol er dan met een rollertje vette inkt overheen en de tekening verschijnt en kan worden afgedrukt. Deze techniek vereist nogal wat concentratie en kan makkelijk misgaan. Daarom is de minimumleeftijd 11 jaar.
  • Monotype: rol een vlakke ondergrond in met drukinkt, het liefst inkt op oliebasis, leg er een vel papier op en wrijf, teken of druk op de achterkant van het vel. Het resulaat is een dunne laag inkt op de voorzijde van het papier. Deze omschrijving is te beperkt om de veelheid van mogelijkheden te duiden, want ook sjablonen kunnen bijvoorbeeld een rol spelen.
    Als je met monotype aan de slag gaat moet je er wel tegen kunnen dat de resultaten verrassend anders kunnen zijn dan je bedoeling was.

Grafiek in de klas

Een workshop grafiek heeft over het algemeen nogal wat voeten in aarde: klaarzetten en opruimen nemen een groot deel van de tijd in beslag. Bij de ene techniek meer dan bij de andere. Er kan ook een hoop geknoei van drukinkt komen. Daarom zijn er schortjes en schoonmaakmiddelen en moet duidelijk worden waar het vies mag worden en waar het schoon moet blijven.
De groepsgrootte is afhankelijk van de gewenste resultaten.

Offerte

Voor een prijsopgave is het handig om te weten:

  • wat het aantal deelnemers is,
  • wat hun leeftijd is,
  • het aantal beschikbare dagdelen/uren
  • en de locatie.

Docent

Henny van Ham (man, 1962), beeldend kunstenaar en grafisch vormgever te Dordrecht.
Ervaring met cursussen en workshops beeldende vakgebieden sinds 1991.

Binnen Walevest 42
3311 AB Dordrecht
06 44 84 26 30
e-mail info@koffiekoek.nl

algemeen: hennyvanham.nl - koffiekoek.nl
grafiek: linosnede.nl

Henny van Ham - Grafiek - brochure PDF
Download de brochure in PDF